نکات مهم و ضروري در کاشت درخت بادام
نکات مهم و ضروري در کاشت درخت بادام
درخت بادام از نظر شکل ظاهري درختي با برگ هاي باريک و ??? تا ? متر ارتفاع و متراکم مي باشد. بادام ها داخل ميوه هايي شبيه به هلو رشد کمي کنند. اگر چه پوشش دور آن ها براي مردم ميوه به حساب نمي آيد اما اين پوسته از نظر تکنيکي، جزء ميوه ها محسوب مي شود. تا انتهاي اين مطلب با آلفا نهال همراه باشيد.
براي برداشت بادام شيرين، در هنگام کاشت حتماً بايد بادام شيرين بکاريد. بادام تلخ و شيرين دو نوع متفاوت از بادام هستند. بادام تلخ داراي سيانيد مي باشد. از کاشتن اين نوع بادام خودداري کنيد. گروهي ديگر از بادام ها نيز شکوفه هاي زيبايي مي دهند اما منجر به توليد ميوه نمي شوند. اين دسته از بادام ها نيز فقط به منظور زيبايي ظاهري که دارند، پرورش داده مي شوند.
تمام اين توضيحات نشان مي دهد که قبل از خريد نهال بادام بايد در مورد آن تحقيق و جست و جو کرد. کاشت درخت بادام منوط به کشورهاي خاورميانه بوده و در آب و هواي سرد رشد نمي کند.
کاشت درخت بادام و نحوه صحيح پرورش آن
کاشت درخت بادام منوط به مناطقي با شرايط آب و هوايي خاص مي باشد. براي پرورش درخت بادام بايد نکات لازم در رشد آن را در نظر داشته باشيد. در ادامه کليات کاشت اين درخت و روش هاي مراقبتي از آن را ارائه مي کنيم.
همان طور که گفتيم براي کاشت درخت بادام بايد نکات متفاوت و نيز شرايط اقليمي را در نظر گرفت. کاشت اين درخت در حياط خانه هاي مسکوني نيز امکان پذير است و مي توان از محاسن اين درخت بهره برد. اگر قصد کاشت و خريد انواع نهال را داريد با ما همراه باشيد.
احداث باغ بادام
آب و هوا:
بادام در آب و هواي مديترانه اي با تابستانهاي گرم ،خشک و زمستانهاي معتدل، مرطوب بخوبي رشد مي کند. دماي بهينه براي رشد بين ?? تا ?? درجه سانتي گراد (?? و ?? درجه فارنهايت) و جوانه هاي درخت نيازسرمايي از ??? تا ??? ساعت زير ??? درجه سانتي گراد (???? ° F) براي شکستن خواب را دارند.
خاک:
درختان بادام در خاک با زهکشي خوب کاشته مي شوند. خاک داراي عمق مناسب بايد باشد. درختان بادام در انواع گوناگون خاک رشد مي کنند و مي تواند در خاک شني، لومي يا خاک رس خاک کاشته شوند. درختان بهترين رشد را در خاک با PH حدود ??? خواهد داشت، هر چند آنها خاک اسيدي، سطح PH خنثي و قليايي را نيز تحمل مي کنند. حفر گودال کاشت حدود دو برابر عميق تر و عريضتر از تراکم ريشه. گسترش ريشه در گودال و پوشش دهي مناسب ريشه و خاک در نزديکي تنه حدود هفت سانتي متر بايستي بالاتر از زمين اطراف باشد.
کاشت:
آماده سازي يک محل براي کاشت، تست مناسب خاک و ايجاد گودال گام اول است. بسته به نتايج، اصلاح خاک و ايجاد خاک يکنواخت با استفاده از ادوات کشاورزي در آماده سازي براي کاشت مي تواند انجام شود. انتخاب و طراحي يک سيستم آبياري قبل از کاشت. فاصله درخت بسته به محل، انواع بادام و طراحي شکل باغ تعيين مي گردد اغلب باغات در شکل مربع کاشته مي شوند. عرض بين رديف: ??-?? فوت (??? – ??? متر). فاصله درختان در هر رديف: ??-?? فوت (??? – ??? متر). طول رديف: متغير مي باشد. درختان بادام نياز به آفتاب کامل دارند، حداقل ? ساعت در روز، نور آفتاب بيشتر به معني شکوفه دهي بهتر مي باشد. رنگ کردن سمت جنوبي از تنه و شاخه هاي بزرگ با دوغاب آهک از درخت در ببرابر آفتاب سوختي محافظت خواهد کرد.
آبياري:
آبياري درخت يک بار در هفته در طول سال اول پس از کاشت لازم است. کاهش آبياري به هر دو تا چهار هفته در سال هاي بعدي انجام مي گيرد. تنظيم آبياري براي جلوگيري از غرق شدن ريشه در آب و اجازه يافتن خاک به خشک شدن
نحوه کاشت درخت بادام
براي شروع کاشت درخت بادام, ابتدا نهال را از مغازه خريداري کنيد. همچنين مي توانيد دانه تازه و فرآوري نشده را در خاک بکاريد. مکاني که براي کشت بادام انتخاب مي کنيد، بايد آفتاب گير و از نظر نوردهي مناسب باشد. يعني امکان جمع شدن آب در اطراف ريشه ها وجود نداشته باشد.
ابتدا خاک و زميني که مي خواهيد دانه را در آن بکاريد، شخم بزنيد. اين کار بافت خاک شما را نرم و سبک مي کند. آن گاه دانه را در عمق ??? تا ? سانتي متري بکاريد و روي آن را با خاک بپوشانيد.
بهتر است کاشت درخت بادام بدين روش را در فصل پاييز انجام دهيد. اين کار سبب مي شود دانه زير خاک، زمستان را به راحتي سپري کند و در فصل بهار جوانه بزند و سر از خاک بيرون آورد.
مکان کاشت دانه بادام را با صفحه مشبک سنگين بپوشانيد تا دانه هاي بادام شما از جويده شدن و خورده شدن توسط ساير جانوران در امان بمانند.
اگر به جاي کاشت بادام از نهال بادام استفاده کرديد و آن را از بيرون خريداري نموديد، بايد حفره اي را در باغ يا باغچه براي کاشت نهال ايجاد کنيد. اين حفره از گلوله ريشه نهال بايد بزرگ تر باشد. قبل از کاشت، کل خاک را شخم بزنيد تا خاک زير نهال سفت نباشد. همچنين در صورت تمايل مي توانيد در هنگام شخم خاک، کمي ماسه به آن اضافه کنيد. با اين کار، زهکشي خاک به خوبي انجام مي شود.
نهال را در همان عمقي بکاريد که زمان خريد در همان عمق کاشته شده بود. بادام هايي نيز هستند که خودلقاحي را به تنهايي انجام نمي دهند. بنابراين بايد چند نهال بادام را در کنار هم داشته باشيد تا درخت ميوه دهد. قبل از خريد اين موضوع را با فروشنده در ميان بگذاريد و از خريد نهالي که به تنهايي ميوه نمي دهد، خودداري کنيد. اگر مي خواهيد چند نهال را در باغچه يا باغ بکاريد، بايد فاصله بين آن ها از يکديگر ? تا ? متر باشد.
مقدمات قبل از کاشت بادام
قبل از کاشت درختان بادام بايد بادشکن موثري ايجاد شود. براي اين کار مي توان از رديفهاي درخت و يا کمر بند حفاظتي مصنوعي استفاده کرد. بادشکن مصنوعي هزينه زيادي دارند ولي از همان موقع احداث قابل استفاده است در حاليکه کاشت درخت به عنوان بادشکن از سال سوم که درختها بزرگ مي شوند موثر خواهد بود از بين بادشکن هايي که براي بادام استفاده مي شوند درختان سرو بهتر از بقيه هستند. تقويت خاک : قبل از کاشت درخت بادام 200 کيلو ازت و 200 کيلو گرم فسفر در هر هکتار به زمين داده مي شود.
نحوه‌ي کاشت درخت بادام
هنگام پرورش درختان بادام، بهتر است بدانيد که اين درختان، خاک بيش از حد مرطوب را تحمل نمي‌کنند و به شدت به سرمازدگي در بهار حساس هستند. بادام در زمستانهاي معتدل و مرطوب و تابستانهاي گرم و خشک در آفتاب کامل رشد مي‌کنند. اگر منطقه‌ي شما اين پارامترها را نداشته باشد، بعيد است که درخت بادام به شما ميوه‌اي بدهد.
علاوه بر اين، تعداد کمي از درختان بادام، خودبارور هستند و بنابراين براي توليد ميوه به گرده‌افشاني بين گلهاي نر و ماده نياز دارند؛ پس شما بايد حداقل دو درخت بکاريد. اگر محل کاشت درخت در سطح بالايي قرار داشته باشد، حتي مي‌توانيد دو درخت بادام را در يک نقطه‌ي واحد بکاريد؛ در اين حالت درختان با هم رشد مي‌کنند و بهم مي‌پيوندند و به گل‌ها اجازه داده مي‌شود تا گرده‌افشاني کنند.
درختان بادام ريشه‌ي عميق دارند و بايد آنها را در محيط‌هاي شني عميق، حاصلخيز و با زهکشي مناسب کاشت. درختان بادام بايد با فاصله‌ي ? تا ? متر مربع از هم کاشته شوند و علي‌رغم اينکه درختان به خشکي مقاوم هستند، بايد آبياري شوند. استفاده از نيتروژن و کود آلي، به رشد آنها کمک مي‌کند. اين درختان نياز زيادي به پتاسيم و فسفر دارند.
براي کاشت درخت بادام، حفره‌اي بيشتر از عمق لازم حفر کنيد و مطمئن شويد که ريشه‌ها به‌راحتي در عمق حفره قرار مي‌گيرند، ريشه هاي نهال را قبل از کاشت صاف کرده و ناحيه پيوند شده را ?? تا ?? سانتي متر بالاي خاک قرار دهيد. پس از عمليات کاشت، نهال ها را به صورت عميق آب دهيد. درصورتي‌که محيط زندگي شما بادخيز است، مي‌توانيد نهال بادام را به يک ستون يا تکيه‌گاه (قيم) ببنديد اما پس از گذشت حدود يک سال، تکيه‌گاه آن را برداريد تا درخت رشد مناسبي داشته باشد.
دقت کنيد که قبل از کاشت، بايد به ريشه‌ها به اندازه‌ي کافي آب داده شود. اطمينان حاصل کنيد که ريشه‌ها قبل از قرارگرفتن در زمين، کاملاً مرطوب هستند تا منجر به شروعي خوب براي رشد آنها شود. حفره‌اي که براي ريشه ايجاد مي‌کنيد بايد براي جاي گرفتن کل ريشه گسترده و عميق باشد، به‌طوري‌که ريشه خم نشود. مانند بسياري از درختان خشکباري، بادام نيز نسبت به دست‌کاري ريشه حساس است؛ بنابراين هرگز نبايد آنها را کوتاه کرد و يا آنها را مجبور کرد داخل سوراخي جاي‌داده شوند که به اندازه‌ي کافي بزرگ نيست. تا همان اندازه‌اي که هنگام شکل‌گيري نهال در خاک قرار داشته را بايد در خاک قرار دهيد. بايد تفاوت رنگ قابل‌توجه بين ريشه‌ها و بقيه‌ي گياه را ببينيد که نشان مي‌دهد کدام قسمت بايد در خاک مدفون باشد. اين موضوع براي گياهان ريشه‌اي برهنه و درختان گلداني يکسان است.
هنگام پرکردن حفره، خاک بايد کاملاً در اطراف ريشه فشرده شود. پس از دوباره پرشدن حفره، بايد به نهال خود حدود ? ليتر آب بدهيد تا در خانه‌ي جديد خود قرار بگيرد. در اين مرحله مي‌توانيد با افزودن مقداري کود حاوي فسفر بالا، به ريشه هاي درخت خود کمي نيرو بدهيد. اگرچه بهتر است در صورت کاشت در پاييز، تا بهار صبر کنيد و سپس کوددهي را انجام دهيد.
نگه داري از درخت بادام
در سال اول کاشت درخت بادام, بايد به نهال بسيار آب دهيد. به گونه اي که در طي تابستان و گرما، هفته اي يک مرتبه آن را غرق آب کنيد. همچنين مي توانيد به نهال خود، تقويت کننده اي استاندارد بدهيد. هر چند وقت يک بار نهال را از نظر آفات شامل کرم ها، شته ها و… چک کنيد. در صورت ضرورت مي توانيد اين آفات را با صابون هاي حشره کش استاندارد کنترل کنيد. شکوفه هاي بادام بسيار شيرين هستند و از اين رو زنبورهاي بسياري را به سمت خود جذب مي کنند. بنابراين نگران زياد شدن زنبورها در اطراف بادام نباشيد. اين همان اتفاق خوبي است که بايد براي درخت شما بيفتد.
براي درخت بادام يک عفونت قارچي وجود دارد. درخت بادام در طي اين عفونت، برگ هايش قهوه اي شده و به سمت بالا برمي گردد. در صورت رويت چنين نشانه هايي، بدون درنگ برگ هاي آلوده را بکنيد و از درخت بادام حذف کنيد. سوزاندن اين برگ ها نيز ايده خوبي براي جلوگيري از رشد قارچ ها مي باشد. هر برگ افتاده در اطراف درخت را با وسيله اي مانند چنگک جمع کنيد. اگر موفق نشديد عفونت قارچي را کنترل کنيد، درخت بادام را بايد با بوراکس اسپري کنيد. اين شيوه براي درمان قارچ بسيار مناسب است.
هرس کردن مختصر و مرتب درخت بادام سودمند است و انجام نادرست آن خطرات و اشکالات زيادي را در پي دارد. هرس نامناسب ميتواند منجر به نابودي درخت بادام شود. بهتر است براي هرس آن از افراد متخصص کمک بگيريد.
نحوه آبياري درختان بادام
آبياري از مهمترين عمليات مرحله داشت درختان بادام است و موجب بهبود رشد و افزايش عملکرد مي شود زيرا مقدار بارندگي در فصل تابستان در مناطق کشت بادام کافي نيست کيفيت آبياري نيز اهميت زيادي دارد آبي که حاوي مقدار زيادي نمک است بخصوص در خاکهاي رسي کم عمق نبايد براي آبياري استفاده شود. درختان بادام نبايد با روش آبياري باراني آبياري شوند زيرا برگ هاي بادام نسبت به نمک خيلي حساس است. روشهاي معمول آبياري در درختان بادام، آبياري سطحي و آبياري قطره اي هستند از آبياري قطره اي معمولاً در زمينهاي ناهموار استفاده مي شود.بايد توجه داشت که در صورت عدم وجود زهکش مناسب خاک و غوطه ور شدن ريشه هاي درخت در آب به مدت طولاني باعث پوسيدگي ريشه هاي درخت بادام خواهد شد.
نحوه برداشت بادام
ميوه هاي بادام را مي توان به صورت سبز (چغاله) و يا خشک برداشت کرد . ميوه هاي بادام رقم کاغذي (پوست نازک) نيز در مرحله سبز به منظور مصرف مستقيم برداشت مي شود. برداشت ميوه هاي خشک از نيمه دوم مرداد تا اواخر مهر صورت مي گيرد. ميوه هاي بادام در باغاتي که آبياري نمي شوند زودتر از باغاتي که آبياري مي شوند مي رسند. در باغات جديد بادام که به صورت مکانيکي برداشت مي شوند موارد زير بايد رعايت شود. فاصله مناسب کشت ، فرم دهي مناسب درخت مثلاً فرم گلداني، مسطح بودن سطح زمين ، کاشت رقمي با عادت رشد عمودي ، دقت در تعيين تاريخ برداشت در ارتباط با زمان رسيدن و شرايط خاک به منظور جدا شدن بهتر ميوه هاي باغهاي بادام اغلب دو هفته قبل از برداشت آبياري مي شود.
سطح خاک بايد تا حد امکان صاف و عاري از علفهاي هرز باشد، درختها توسط دستگاه نيشکر تکان داده شده و ميوه ها بر روي زمين مي ريزند، سپس ميوه ها توسط دستگاههايي که داراي بازوهاي مکنده هستند جمع آوري مي شود. مقدار عملکرد بادام در هر هکتار از يک تا دو تن (بدون پوست سبز) متغير است، که به عمليات زراعي از جمله آبياري و نوع رقم بستگي دارد.
پس از برداشت بادام پوست سبز آن جدا مي شود.ماشين هايي که براي بادام پوست سخت بکار مي روند براي بادام هاي پوست نازک و پوست کاغذي مناسب نيستند و در صورت استفاده از اين ماشين ها بايد تنظيم آنها عوض شود. سپس ميوه ها در معرض آفتاب به مدت 3 تا 4 روز خشک مي شوند تا مقدار رطوبت آنها به 8 تا 5/8 درصد کاهش يابد. احتمالاً در انبار نيز رطوبت ميوه ها حدود يک درصد کاهش مي يابد. نگهداري بادام هاي پوست نارک به علت کپک زدگي مشکل است.
نحوه هرس درخت بادام
در باغهاي قديمي هرس از طريق قطع شاخه‌هاي خشک و پاجوش‌ها انجام مي‌گيرد. در باغهاي جديد که براساس اصول باغباني‌کاشته شده‌اند دو نوع هرس انجام مي‌شود :
- هرس شکل
هرس شکل بادام معمولاً جامي است.در رقم‌هايي که شاخه‌هاي آن تمايل به رشد افقي دارند درخت را پا‌بلند مي‌گيرند و آن‌را از 120 سانتيمتري قطع مي‌کنند ولي در رقم‌هايي که شاخه‌ها رشد عمودي دارند مانند رقم «محب علي» طول تنه را 60 تا 100 سانتيمتري مي‌گيرند. در سال دوم بالا‌ترين جوانه روييده از پايين محل قطع را به عنوان جايگزين تنه اصلي انتخاب کرده و آن را بالاتر از بقيه شاخه‌ها هرس مي‌کنند و بقيه شاخه‌ها را در چهار طرف اين محور و کوتاه‌تر از شاخه جايگزين هرس مي‌کنند را حدود 30 سانتي‌متر مي‌گيرند.
در سال سوم شاخه‌هاي فرعي درجه يک را به طول30 سانتي‌متر نگه مي‌دارند و بقيه شاخه‌ها را سربرداري مي‌کنند. در سال چهارم اسکلت درخت تشکيل مي‌شود و ديگر سربرداري انجام نمي‌گيرد.زمان انجام هرس اسفندماه و در هنگام خواب درخت است.
- هرس ساليانه
درخت بادام چندان نياز به هرس ساليانه ندارد و در هر دو تا سه سال يکبار شاخه‌هاي خشک و نابجا و آفت‌زده قطع مي‌شوند البته پاجوش‌ها هر ساله حذف شود.
